AB Trump’ın gümrük vergisi tehdidine yanıt arıyor

Avrupa Birliği (AB), ABD Başkan Donald Trump’ın gümrük vergisi tarifeleri konusunda gönderdiği “tehdit mektubu” nedeniyle hareketli bir haftaya başladı.

Trump AB’ye gönderdiği mektupta, 1 Ağustos’a kadar ticaret müzakerelerinde bir anlaşmaya varılmadığı takdirde sektörel tarifelerden ayrı olarak tüm ürünlere yüzde 30 gümrük vergisi uyulanacağını bildirdi.

“Trump’tan AB’ye tehdit” başlıklarıyla duyurulan mektup Avrupa başkentlerinde soğuk duş etkisi yaratırken Avrupa borsaları da haftaya tedirgin başladı.

Piyasalar tedirgin

Avrupa piyasaları haftanın ilk işlem gününe düşüşle başladı. Özellikle otomotiv şirketlerinin hisseleri geriledi. Almanya’nın DAX endeksi açılışta yüzde 0,95, Fransa’nın CAC 40 endeksi yüzde 0,8, İtalya’nın FTSE MIB endeksi yaklaşık yüzde 0,9 ve İspanya’nın IBEX endeksi yüzde 0,7 düştü.

Brüksel’de bir araya gelen AB üyesi ülkelerin ticaret ve ekonomi bakanları da ABD’ye nasıl bir yanıt verilmesi gerektiğini masaya yatırıyor.

Avrupa hükümetleri ve AB yetkilileri art arda yaptıkları açıklamalarla, 1 Ağustos’a kadar ABD ile müzakerelerden olumlu sonuç alınmaya çalışılacağına vurgu yaparak piyasaları sakinleştirmeye çalışıyor.

“Ticareti engelleyici nitelikte”

Brüksel’de endişe ve tansiyonu düşürme arayışı hakim. AB Ticaret Komiseri Maros Sefcovic, Brüksel’deki bakanlar toplantısı öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, “Dürüst olalım, yüzde 30’luk gümrük vergisi oranı fiilen karşılıklı ticareti engelleyici nitelikte” dedi.

Sefcovic, bu tür gümrük vergilerinin ticarete devam etmeyi neredeyse imkansız hale getireceğine, Atlantik’in her iki tarafındaki tedarik zincirlerinin bu değişiklikten ciddi boyutta etkileneceğine işaret ederek “Bu nedenle bizler bu son derece kötü senaryoyu önlemek için elimizden geleni yapacağız” diye konuştu. Komiser Sefcovic, AB’nin Trump’ın mektubunu “üzüntü ve hayal kırıklığı” ile karşıladığını da söyledi.

Bununla birlikte “bu krizden bir çıkış yolu bulmak için” bugün itibariyle ABD’li mevkidaşlarıyla görüşmeler yürüteceğini kaydeden Sefcovic, Trump’ın mektubuna rağmen Amerikan heyetinin de müzakereleri sürdürme niyetine sahip olduğu yönündeki izlenimini paylaştı.

Ancak Sefcovic, her duruma hazırlıklık da yapılacağını, uzlaşı sağlanamaması durumunda açıklanacak karşı tedbirlerin hazırlanacağını da sözlerine ekledi.

Almanya’nın ekonomiyi canlandırma planı suya düşebilir

Avrupa’nın en büyük ekonomisi Almanya, ABD’nin uygulamakla tehdit ettiği yeni gümrük tarifesinden en çok etkilenecek ülkelerin başında yer alıyor.

Almanya ekonomisi ihracata bağımlı. Gümrük vergilerinde artış özellikle otomobil üreticilerini, çelik ve kimya şirketlerini ve makine endüstrisini zora sokabilir. Zira Alman otomobil üreticisi Mercedes Benz örneğin gelirinin yüzde 23’ünü ABD ile ticaretten elde ediyor. Yalnızca Almanya’nın ABD’yle dış ticaret fazlası bile yaklaşık 84 milyar 400 milyon dolar seviyesinde.

Alman Sanayi Birliği (BDI), Cumartesi günü yaptığı açıklamayla Trump’ın yüzde 30’luk tehdidinden “derin endişe” duyulduğunu duyurdu. BDI İcra Kurulu Üyesi Wolfgang Niedermark, Trump’ın tehdidini “Atlantik’in her iki yakasındaki sanayiler için alarm sinyali” olarak nitelendirdi, Alman hükümetine Avrupa Komisyonu’na ve ABD yönetimine “tırmanışı önlemek adına nesnel diyalog yoluyla çözüm bulma” çağrısı yaptı.

Mayıs ayında göreve başlayan Merz hükümeti, öncelikli hedefinin Alman ekonomisini durgunluktan çıkartarak yeniden canlandırmak olduğunu açıklamıştı. Ama ABD ile 1 Ağustos’a kadar bir uzlaşı sağlanamadığı takdirde bu hedef için belirlenen tüm planlar suya düşecek.

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Trump’ın son gümrük vergisi tehdidi ile ilgili endişesini “Almanya ekonomisini derinden etkileyebilir” sözleriyle dile getirdi.

ARD televizyonuna konuşan Merz, ABD’nin 1 Ağustos’a kadar bir uzlaşı sağlanamadığı takdirde uygulayacağı gümrük vergilerinin hükümeti ekonomi politikalarının bir kısmının geri plana atmak zorunda bırakacağını kaydetti, “Çünkü bu her şeyi gölgede bırakır. Çünkü bu Alman ihracat ekonomisini vurur” dedi.

Bunun olmaması için göreve başladığı günden bu yana var gücüyle çalıştığını ve son olarak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve ABD Başkanı Donald Trump ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdiğini anlatan Merz, 1 Ağustos’a kadar daha vakit olduğuna işaret etti. Bu kısa sürede sonuç alınabilmesi için AB’nin birlik sergilemesi ve ABD Başkanı Trump ile “aklı selim bir diyalog kanalı” oluşturması gerektiğini kaydeden Merz, müzakereler yoluyla makul bir uzlaşı ve çözüm bulunması için yoğun çaba gösterilmesi gerektiğini savundu.

Peki ya 1 Ağustos’a kadar uzlaşı sağlanamazsa? Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un dediği gibi AB “devasa boyutta karşı gümrük tarifeleriyle” yanıt verecek mi?

Bu soruyu Merz “Evet, ama 1 Ağustos’tan önce değil” diyerek yanıtladı, öncelikle müzakerelere odaklanılması gerektiğini vurguladı.

AB Trump’ın provokasyonuna gelmemeye çalışıyor

AB siyasi kulislerinde Trump’ın AB’ye tehdit mektubu “provokasyon” olarak nitelendiriliyor ve üye ülkeler arasında en azından 1 Ağustos’a kadar “bu provakasyonu gelinmemesi”, “itidalli hareket edilmesi” konusunda genel bir uzlaşı bulunuyor.

ABD Başkanı’nın gümrük vergileri konusunda sürekli yeni rakamlar telaffuz etmesi konusunda ise farklı değerlendirmeler yapılıyor.

Kimileri Trump’ın bununla kafa karıştırarak Avrupalıların gözünü korkutmaya, müzakerelerde kendi elini olabildiğince güçlendirmeye çalıştığını söylüyor. Kimi uzmanlar ise ABD açısından AB ile ticaret dengesinin açıkça negatif olduğuna dikkat çekerek bunun Trump’ı rahatsız ettiği ve bunu gerçekten de tersine çevirmek istediğini söylüyor.

En kötü senaryoya hazırlık: Misilleme

AB, ABD ile müzakerelerden sonuç almayı hedeflemekle birlikte en kötü senaryoya hazırlık yapmaya çalışıyor.

İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, ABD ile uzlaşmaya varılamaması halinde AB’nin ABD mallarına yönelik 21 milyar euroluk bir gümrük vergisi listesi hazırladığını anımsattı.

AB’de ayrıca bugün ABD’ye yönelik olası bir misilleme için 72 milyar euroluk ikinci bir pakete de yeşil ışık yakılması bekleniyor.

Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen, ABD’nin muhtemel gümrük vergilerine karşı tedbirler almak için henüz erken olduğunu söylemekle birlikte “Ancak tüm araçları kullanmaya hazır olmalıyız” dedi. Rasmussen, “Eğer barış istiyorsanız, savaşa hazırlıklı olmalısınız. Ve bence şu anda bulunduğumuz nokta da bu” diye konuştu.

Fransa Ticaret Bakanı Laurent Saint-Martin ise Avrupa Komisyonu’nun ayrıca sadece ABD mallarını değil aynı zamanda ABD hizmetlerini de hedef alan tedbirler belirlemesi gerektiğini savundu. Saint-Martin, “Donald Trump’ın arzuladığı bu güç dengesi, karşılık verme yeteneğinizi göstermenizi gerektiren bir güç dengesidir. Ve belki de bugün, tam da bu alandaki gücümüzü göstermemiz gerekiyor” dedi.

Kimi siyasetçiler ise AB’de halihazırda hazırlanan ancak müzakerelere fırsat vermek için henüz yürürlüğe sokulmayan birinci misilleme paketinin uygunlanmamasını eleştiriyor.

Sosyal Demokrat Partili (SPD) Avrupa Parlamentosu Ticaret Komisyonu Başkanı Bernd Lange, bu siyasetçiler arasında yer alıyor. Lange, ABD’nin halihazırda arttırdığı gümrük vergilerine karşı ilk AB karşı tedbirlerinin bugün yürürlüğe girmesi gerektiğini söyledi. ABD’nin dört aydır AB’den yapılan çelik ve alüminyum ihracatına yüzde 50, özellikle de otomobil ve otomobil parçalarına yüzde 25 oranında gümrük vergisi uyguladığına dikkat çeken Lange, “Bu nedenle bizim de net bir tavra ihtiyacımız var” diye konuştu. Lange, ABD ile gümrük gerilimi devam ettiği takdirde Avrupa’da 50 bin kişinin işsiz kalacağını da sözlerine ekledi.

AFP, Reuters/ DA, HS

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et