TCMB “ara hedefle” rotayı korudu
Resmi enflasyonun temmuz itibarıyla yüzde 33,52 olduğu Türkiye’de, yılın bitimine beş ay kala Merkez Bankası (TCMB), üçüncü Enflasyon Raporu’nu yayımladı. Banka 2025 için yıl sonu ara hedefini yüzde 24’te korudu. Yıl sonu tahmin bandını yüzde 25–29, 2026 bandını yüzde 13–19 olarak paylaştı. 2026 ve 2027 için ara hedefler sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 9 oldu. TCMB, olağanüstü bir durum olmadıkça bu ara hedeflerin raporlar arasında değişmeyeceğini vurguluyor.
Neden önemli?
Bu rapor, önümüzdeki aylarda fiyat artış hızına dair beklentiyi ve para politikasının yönünü gösteriyor. Kira, gıda, özel okul ve üniversite ücretleri, kredi ve kredi kartı faizleri gibi hane bütçesini doğrudan etkileyen kalemler, Merkez Bankası’nın duruşundan etkileniyor. TCMB sıkı duruşu sürdürürken, hedefi enflasyonu kademeli olarak düşürmek. Bu yüzden ara hedefler, yıl sonunda ulaşılmak istenen düzey için bir yol tabelası işlevi görüyor.
Ara hedef ve yeni çerçeve
İstanbul Finans Merkezi’ndeki sunumda Başkan Fatih Karahan, tahminler ile ara hedefleri birbirinden ayırdıklarını söyledi.
Karahan’ın açıklamasına göre tahminler veri akışına göre güncellenebilecek; ara hedefler ise politika için çıpa işlevi görecek.
Banka, para politikasının etkisinin en güçlü hissedildiği dönemi “kontrol ufku” olarak adlandırıyor ve bunu kabaca önümüzdeki 12–24 ay diye tarif ediyor. Orta vadede hedef, enflasyonun yüzde 5 civarında kalıcı hale gelmesi.
Ara hedefe neden ihtiyaç duyuldu?
Fatih Karahan’ın basın toplantısındaki yanıtı şöyle:
“Önemli bir değişiklik. Bugüne kadar yaptığımız iletişimde ara hedefler tahmin görevi görüyordu. Enflasyonda hem belirsizlik yüksek tahminleri revize etmemiz gerekiyordu. Bu ikisini bu toplantıdan başlayarak ayırmaya karar verdik. Çok uç gelişmeler olmaması durumunda değiştirmeyi düşünmüyoruz. Ne kadar sapma olursa olsun hesabını şeffaf şekilde vereceğiz.”
Kısacası, tahminler veri geldikçe güncellenebilecek; ara hedefler ise olağanüstü bir gelişme olmazsa sabit kalacak ve yıl sonu için net bir çıpa sağlayacak.
Gıda enflasyonu: Kuraklık risk yaratıyor
Merkez Bankası, gıda enflasyonunda son dönemde bir yavaşlama görse de risklerin sürdüğünü belirtiyor. Bankaya göre sıcaklık artışı ve bazı bölgelerdeki kuraklık, özellikle taze meyve-sebze fiyatlarında yukarı yönlü baskı anlamına gelebilir. Bu nedenle pazardaki fiyatlarda dönemsel dalgalanmalar devam edebilir.
Kira ve hizmetlerde düşüş yavaş
Rapora göre kira enflasyonu beklenenden daha dirençli. Kira, eğitim ve diğer hizmet kalemlerinde geçmiş enflasyona bakarak yapılan fiyatlama eğilimi süreci yavaşlatıyor. Banka, önümüzdeki iki ayda özel üniversite ücretlerindeki gelişmeleri de izleyeceğini söylüyor. Bu alanlardaki fiyat artışları, hane bütçesinde en çok hissedilen kalemler arasında.
TCMB’ye göre sıkı para politikası yurt içi talebi dengeliyor. Enflasyonda düşüş eğilimi sürüyor; öncü göstergeler ağustosta da ana eğilimde yavaşlamaya işaret ediyor. Buna karşın hizmet enflasyonundaki atalet, enflasyonun kalıcı olarak düşmesi önünde risk oluşturmaya devam ediyor.
Önceki hedefler tuttu mu?
Merkez Bankası, uzun süredir yüzde 5’lik orta vadeli hedefe ulaşamıyor ve yıl sonu öngörülerini sık sık revize etmek zorunda kalıyor. Yeni ara hedef uygulaması, bu geçmiş performans nedeniyle iletişimi sadeleştirmeyi, yönlendirmeyi daha öngörülebilir kılmayı ve hesap verebilirliği artırmayı amaçlıyor. Yıl sonu gerçekleşmesi ara hedeften saparsa, nedenleri kamuoyuna açıklanacak.
Şubat ve mayıs aylarında yayımlanan ilk iki raporda orta noktalar 2025 için yüzde 24, 2026 için yüzde 12, 2027 için yüzde 8 olarak duyurulmuş; 2025 ve 2026 için tahmin bantları sırasıyla yüzde 19–29 ve yüzde 6–18 paylaşılmıştı.
Bugünkü raporda çerçeve ara hedef odaklı hale getirilirken, 2025 ara hedefi yüzde 24’te korundu; 2026 ara hedefi yüzde 16’ya, 2027 ara hedefi yüzde 9’a çıkarıldı. 2025 bandının alt sınırı yüzde 25’e çekilerek aralık daraltıldı.
Bir yanıt yazın