Dünyanın ilk “karbon mezarlığı” Norveç’te açıldı

Norveç açıklarında, Kuzey Denizi’nin tabanına dünyanın ilk ticari karbondioksit enjeksiyonu yapıldı. Northern Lights adlı konsorsiyum Pazartesi günü yaptığı açıklamada, enjekte edilen karbondioksitin, Norveç’in güneydoğusundaki Brevik’te bulunan Alman Heidelberg Materials çimento fabrikasından geldiğini belirtti.

Equinor, Shell ve TotalEnergies şirketleri öncülüğündeki Northern Lights projesi, Avrupa’daki çeşitli fabrikalardan yakalanan karbondioksiti taşıyarak deniz tabanına güvenli şekilde gömmeyi amaçlıyor. Hedef, salınan karbonun atmosfere karışmasını önleyerek iklim değişikliğini durdurmaya katkı sağlamak.

Northern Lights Genel Müdürü Tim Heijn, “Karbondioksiti güvenli şekilde rezervuara enjekte edip depoladık. Gemilerimiz, tesislerimiz ve kuyularımız operasyon hâlinde” açıklamasında bulundu.

İklim değişikliğinin çözümü deniz tabanında mı?

Karbondioksit, fabrikalarda yakalandıktan sonra sıvılaştırılıyor ve Norveç’in batısındaki Bergen yakınlarındaki Oygarden terminaline taşınıyor. Burada büyük tanklara aktarılıyor ve ardından yaklaşık 2,6 kilometre derinlikteki deniz tabanına, 110 kilometrelik bir boru hattı aracılığıyla taşınarak kalıcı olarak “gömülüyor”.

Karbondioksit gazı insan kaynaklı iklim değişikliğinin en büyük sorumlusu olarak görülüyorFotoğraf: Boris Roessler/dpa/picture alliance

Karbon yakalama ve depolama (CCS) teknolojisi, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Paneli (IPCC) ve Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından iklim araçları arasında listeleniyor. Söz konusu yöntem, özellikle çimento ve çelik gibi karbon ayak izini azaltması zor olan sanayiler için büyük önem taşıyor.

Ancak CCS teknolojisi henüz karmaşık ve maliyetli bir süreç. Finansal destek olmadan şirketlerin karbondioksiti yakalayıp depolamak yerine, Avrupa karbon piyasasından “kirletme izni” satın almaları daha kârlı oluyor. “Kirletme izni” için ödenen bedel, çevreci projelerin finansmanında kullanılıyor.

Northern Lights şu ana kadar Avrupa’da sadece üç ticari sözleşme imzaladı. Konsorsiyum, Hollanda’daki Yara amonyak tesisi, Danimarka’daki iki Orsted biyoyakıt tesisi ve İsveç’teki Stockholm Exergi termik santrali ile anlaşmaya varmış bulunuyor.

Norveç devleti tarafından büyük ölçüde finanse edilen Northern Lights, yıllık 1 buçuk milyon ton karbondioksit depolama kapasitesine sahip. Kapasitenin bu on yılın sonuna kadar 5 milyon tona yükseltilmesi hedefleniyor.

AFP / BÜ, MUK