ABD ve Çin’den karşılıklı gümrük vergisi uygulaması

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump’ın Çin’den ithal edilen mallara yüzde 10 gümrük vergisi koyma kararı bugün yürürlüğe girdi. Karara Çin’den yanıt gecikmedi. Pekin de ABD’den ithal edilen sıvılaştırılmış doğal gaz ve kömüre yüzde 15, ham petrol ve tarım araçlarına yüzde 10 gümrük getirdi. Çin Maliye Bakanlığı vergilerin 10 Şubat tarihinde yürürlüğe gireceğini duyurdu.

Çin Ticaret Bakanlığı da ABD’nin Çin mallarına yönelik gümrük vergilerini arttırması karşısında “meşru hak ve menfaatlerini savunmak için” Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) şikayette bulunduğunu açıkladı. Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada “Çin, ABD’nin tarife tedbirlerine karşı DTÖ anlaşmazlıkların halli mekanizması kapsamında dava açmıştır” denilerek ABD’nin eylemlerinin “kötü niyetli” olduğu belirtildi.

Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki yeni ticaret savaşı endişe yaratıyor.

Meksika ve Kanada’ya gümrük vergisi ertelendi

Trump Pazartesi günü Meksika ve Kanada’ya yüzde 25’lik gümrük vergisi getirme kararını, iki ülkenin sınır ve suçla mücadele konularında bazı tavizler vermeleri karşılığında 30 gün süreyle erteledi. Ancak Çin’e yönelik böyle bir uygulama yapılmadı ve karar Türkiye saati ile sabah saat 8’de yürürlüğe girdi. Bir Beyaz Saray sözcüsü Trump’ın Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile hafta sonuna kadar görüşmeyeceğini belirtti.

Trump 2018 yılında, ilk başkanlık döneminde ABD ile ticaretindeki devasa fazla nedeniyle Çin’le sert bir ticaret savaşı yürütmüştü. Yüz milyarlarca dolar değerinde ürüne kısasa kısas gümrük vergileri uygulamış bunun sonucunda küresel tedarik zinciri altüst olmuş ve dünya ekonomisi bundan zarar görmüştü.

Ticaret savaşını sona erdirmek için Çin 2020’de ABD mallarına yılda 200 milyar dolar daha fazla harcamayı kabul etti ancak plan, Covid pandemisinin patlak vermesi ve Çin’in ticaret açığının yılda 361 milyar dolara yükselmesi nedeniyle hayata geçmedi.

Oxford Economics Çin’in ekonomik büyüme tahminini düşürerek “Ticaret savaşı erken safhalarında dolayısıyla daha fazla gümrük vergisi gelme ihtimali yüksek” notunu paylaştı.

Trump, Çin yönetiminin ABD’ye sentetik bir opioid olan fentanilin girişini engellememesi halinde gümrük vergilerini daha da artırabileceği uyarısında bulundu. Pazartesi günü yaptığı açıklamada “Çin umarım bize fentanil yollamayı bırakır ve eğer yapmazlarsa vergiler önemli ölçüde artacak” dedi. Çin ise fentanilin ABD’nin sorunu olduğunu ileri sürüyor.

Kanada Başbakanı TrudeauFotoğraf: Chris Young/Imago

Kanada ve Meksika ise şimdilik gümrük vergilerinden muaf. Hem Kanada Başbakanı Justin Trudeau hem de Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum Trump’ın göçü ve uyuşturucu kaçakçılığını durdurmak için bulunduğu talebe yanıt vereceklerini ve sınır güvenliğini artıracaklarını açıkladı. Böylece iki ülkeye uygulanacak yüzde 25’lik gümrük vergisi 30 gün süreyle ertelenmiş oldu.

Kanada ABD ile olan sınırına yeni teknoloji ve personel konuşlandırmayı ve organize suç, fentanil kaçakçılığı ve kara para aklamayla mücadelede işbirliği göstermeyi kabul etti.

Meksika da yasadışı göçü ve uyuşturucu akışını durdurmak için kuzey sınırını 10 bin ulusal muhafızla takviye etmeyi kabul etti. Meksika Devlet Başkanı Sheinbaum ABD’nin de Meksika’ya ağır silah kaçakçılığı yapılmasını engelleme taahhüdünde bulunduğunu açıkladı.

Her iki liderle telefonda görüşen Trump gelecek aylarda ABD’nin en büyük iki ticaret ortağıyla ekonomik anlaşmaları müzakere etmeye çalışacağını belirtti. 1990’larda imzalanan serbest ticaret anlaşmasıyla Kanada ve Meksika’nın ekonomisi ABD ekonomisiyle sıkı bir biçimde iç içe geçmiş durumda.

Reuters/EC,TY