Putin’den İran’a yönelik saldırılara “cılız” kınama

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ülkenin ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney’in talebi üzerine, İslam İşbirliği Teşkilatı zirvesi nedeniyle bulunduğu İstanbul’daki temaslarının ardından Moskova’ya gitti. Reuters‘a konuşan üst düzey bir kaynağa göre, Bakan’ın Rusya lideri Vladimir Putin’e, Hamaney’in Moskova’dan destek talep ettiği mektubu iletmesi bekleniyor.

Putin, Arakçi ile görüşmesi öncesi yaptığı açıklamada, “İran’a yönelik bu tamamen sebepsiz saldırganlık haklı gösterilemez” dedi, saldırıları kınadı. Ancak Rus lider, Ortadoğu’daki yakın müttefikine yönelik somut bir destekten söz etmedi. Konuşmasında Rusya’nın İran halkına destek olmak için çabaladığını belirtmekle yetinen Putin, bu çabaların çerçevesine yönelik herhangi bir detay vermedi.

Diğer yandan Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, gazetecilerin Moskova’nın Tahran’a ne tür bir somut destek sağlayabileceğine ilişkin sorusuna, “Her şey İran’ın neye ihtiyaç duyduğuna bağlı. Arabuluculuk teklifimizi sunduk” yanıtını verdi.

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova’nın İsrail ve İran arasında arabuluculuk teklifine ilişkin geçen hafta, “Onunla (Putin) dün konuştum. Arabuluculuk önerdi. Dedim ki, ‘Bana bir iyilik yap ve kendi savaşını müzakere et.’ Vladimir, önce Rusya’yı konuşalım, bunun (İran) hakkında daha sonra dertlenirsin” şeklinde konuşmuştu.

Moskova, İsrail’in 13 Haziran’da başlattığı saldırılara füze ve İHA’larla yanıt veren müttefikine henüz kamuyouna açık bir askeri yardım teklifinde bulunmadı. Putin ve diğer üst düzey Rus yetkililer, yalnızca birkaç ay önce Tahran’la imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının bir savunma paktı olmadığını belirtiyor.

Putin ABD’den söz etmedi

Diğer yandan Arakçi ile görüşmesinin başında yaptığı televizyon konuşmasında İran’a yönelik saldırıları kınayan Putin, spesifik olarak ABD saldırılarına değinmedi.

Kremlin’den daha önce yapılan açıklamada, ABD saldırılarının kınandığı ve saldırılardan üzüntü duyulduğu ifade edilmişti. Kremlin Sözcüsü Peskov, Rus liderin İranlı Bakan’la görüşmesinden önce yaptığı açıklamada, “Bölgede gerilim yeniden artıyor ve elbette bunu kınıyor, bu durumdan derin üzüntü duyduğumuzu ifade ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Tahran Moskova’nın duruşundan hoşnut değil

Bakan Arakçi, Putin’le görüşmesi öncesi yaptığı konuşmada, ülkesinin saldırılara karşı meşru müdafaa hakkını kullandığını ifade etti. Rusya’nın Tahran için bir “ortak ve yoldaş” olduğunu vurgulayan Bakan, Tahran-Moskova ilişkilerini “oldukça yakın ve köklü” olarak nitelendirdi. Rus haber ajansı TASS da Arakçi’nin, İran ve Rusya’nın Ortadoğu’daki mevcut gerilime ilişkin “pozisyonlarını koordine ettiklerine” yönelik ifadelerine yer verdi.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin ülkenin ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney’in talebi üzerine Moskova’ya gittiği belirtildi.Fotoğraf: Vladimir Gerdo/TASS/dpa/picture alliance

Reuters’a konuşan İranlı kaynaklar ise Tahran’ın şu ana kadar Moskova’nın verdiği destekten memnun olmadığını ve Putin’den İsrail ve ABD’ye karşı müttefikine daha fazla destek vermesinin beklendiğini ifade etti.

Tahran’ın uzun süredir müttefiki olan Rusya, aynı zamanda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin veto hakkına sahip üyelerinden biri olarak İran’ın Batı ile yürüttüğü nükleer müzakerelerde rol oynuyor. Rusya, ABD Başkanı Donald Trump’ın 2018’de, ilk başkanlık döneminde çekildiği nükleer anlaşmanın da imzacıları arasında yer alıyor.

Putin’in mevcut koşullarda Washington’la karşı karşıya gelmeye gönüllü olmadığı belirtiliyor. Trump’ın Moskova’yla ilişkileri onarma çabaları ve Rusya’nın Ukrayna’da dördüncü yılında olan yıpratıcı bir savaşın içinde olması Putin’in İran yüzünden ABD’yle bir çatışmaya sıcak bakmama nedenleri arasında gösteriliyor.

DW,Reuters,AFP / SÖ,MUK