Putin’den Ukrayna’da BM himayesinde geçici yönetim önerisi

Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna’ya Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde bir geçici yönetim atanması önerisinde bulundu. Putin’in bu açıklaması, savaştaki hedeflerine ulaşma konusundaki kararlılığının yansıması olarak yorumlandı.

Bu sabah erken saatlerde yayınmlanan televizyon konuşmasında bir Rus nükleer denizaltısının mürettebatına hitap eden Putin, görev süresi geçen yıl sona eren Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin bir barış anlaşması imzalama meşruiyetine sahip olmadığı yönündeki iddiasını yineledi.

Mevcut Ukrayna hükümetiyle imzalanacak herhangi bir anlaşmanın bu hükümetin halefi tarafından sorgulanma ihtimali bulunduğunu savunan Putin, Kiev’e atanacak yönetim aracılığıyla ülkede yeni seçimlerin düzenlenebileceğini söyledi. Ukrayna anayasası, ülke sıkıyönetim altındayken ulusal seçimlere gidilmesini yasaklıyor.

Rus lider, yaptığı açıklamada, “Birleşmiş Milletler himayesinde, Amerika Birleşik Devletleri ve hatta Avrupa ülkeleri ve elbette ortaklarımız ve dostlarımızla Ukrayna’da geçici bir hükümetin devreye sokulmasını tartışabiliriz” ifadelerini kullandı. Putin, bu adımın ülkede demokratik seçimlerin, halkın güvenini kazanmış işlevsel bir hükümetin iktidara gelmesinin ve ardından bu hükümetle müzakerelere başlanmasının önünü açacağını ifade etti.

Bu tür bir hükümetin “yalnızca seçeneklerden biri” olduğunu belirten Putin, diğer seçenekler hakkında ise detay vermedi.

“Moskova zaman kazanmaya çalışıyor” eleştirisi

Putin’in bu dikkat çekici önerisi, Fransa lideri Emmanuel Macron’un ev sahipliğinde gerçekleşen ve Ukrayna’ya barış gücü askeri gönderme planlarının ele alındığı zirvenin hemen ardından geldi. Macron, Fransa ve İngiltere dışında birçok başka ülkenin de bu tür bir birliğin parçası olma konusunda istekli olduğunu kaydetmişti.

Moskova ise NATO üyelerinden herhangi bir askeri birliğin olası bir barış gücüne dâhil edilmesini kabul etmeyeceğini vurgulamıştı.

Macron ve Paris’teki zirveye katılan diğer liderler, Rusya’yı müzakere edilmiş bir çözüme ulaşmaya istekli gibi davranmakla suçlamıştı. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Moskova’nın zaman kazanmak için bu oyunu oynadığını öne sürmüş, “Yasa dışı işgallerine devam ederlerken süreç konusunda ayak sürümelerine izin veremeyiz” ifadelerini kullanmıştı.

Rusya ve Ukrayna, enerji altyapılarına yönelik saldırıların durdurulmasını öngören, ABD arabuluculuğunda oluşturulan geçici bir anlaşma üzerinde uzlaşmıştı. Ancak taraflar uzlaşmadan kısa süre sonra birbirini anlaşmayı ihlal etmekle suçladı. Bu durum, daha kapsamlı bir barışın sağlanması yönündeki müzakerelerin oldukça zorlu olacağının işareti olarak görülüyor.

Putin – Erdoğan görüşmesi

Diğer yandan, arabulucuğa talip olduğunu ısrarla yineleyen Ankara, bir kez daha bu konudaki istekliliğinin altını çizdi.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cuma günü Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde, bölgesel meselelerin çözümünde Türkiye ile Rusya’nın iş birliğinin kilit öneme sahip olduğunu, Rusya-Ukrayna arasında devam eden savaşın sona erdirilmesi için başlatılan süreci Türkiye’nin yakından takip ettiğini, Türkiye’nin onurlu ve kalıcı barışın sağlanması için barış müzakerelerine ev sahipliği yapmak dahil her türlü desteğe hazır olduğunun altını çizdi.

Erdoğan’ın ayrıca Karadeniz’de ticari seyrüsefer emniyeti için atılacak iyi niyetli adımların barış sürecine katkı sağlayacağını ve Türkiye’nin Karadeniz’in bir çatışma alanına dönmemesi için üzerine düşeni yapmaya devam ettiğini belirttiği kaydedildi.

Erdoğan ve Putin’in telefon görüşmesi gerçekleştirdiği belirtildi.Fotoğraf: Alexander Zemlianichenko/AP/picture alliance

Kremlin’in açıklamasında da iki liderin Ukrayna kargo gemilerinin Karadeniz’de güvenli geçişini sağlamak amacıyla 2022 yılında yapılan anlaşmanın yeniden hayata geçirilmesi ve Moskova üzerindeki Batı yaptırımlarının kaldırılması ihtimalini görüştüğü belirtildi.

İletişim Başkanlığının açıklamasına göre görüşmede Suriye konusu da gündeme geldi. Erdoğan’ın Türkiye’nin, Suriye konusunda Rusya ile iş birliğine önem verdiğini, Suriye’nin toprak bütünlüğü temelinde kalıcı huzur ve istikrara kavuşması için Türkiye ve Rusya’nın birlikte çalışmasının mühim olduğunu, Suriye’nin birliğini bozmaya yönelik etnik ve mezhebi ayrımcılığı körükleyen gayretlerin bertaraf edilmesi ve Suriye’ye yönelik yaptırımların tümüyle kaldırılması için Türkiye ve Rusya’nın birlikte çalışabileceğini ifade ettiği belirtildi.

Açıklamada, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’nin kaynaklarının Suriye yönetimine bırakılması gerektiğini, Türkiye’nin sözde ‘Suriye Demokratik Güçleri’nin merkezi yönetim bünyesinde eritilmesini desteklediğini, Suriye’nin bundan böyle terör örgütleri için elverişli bir alan olmaktan tamamen çıkartılmasının Suriye’nin istikrarı için hayati önemde olduğunu belirtti” denildi.

DW,AP,AFP/SÖ,CÖ