Türkiye ABD ile gümrük müzakeresine hazırlanıyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın ithalat vergilerini en az yüzde 10 seviyesine yükseltmesi küresel ticarette durgunluk endişelerine neden oluyor. Trump pazarlığa açık olduğu sinyalini verirken borsalarda son yılların en sert düşüşleri yaşandı.

Türkiye Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ABD ile ikili ticarette zaten açık verdiklerini belirterek Trump yönetimini ek gümrük vergisini kaldırmaya ikna etmeye çalışacaklarını söyledi. Türkiye’ye uygulanan vergi yüzde 10 ile alt sınırdan oldu. Trump, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden ithalata yüzde 20 vergi getirirken Çin menşeli ürünlerden alınacak gümrük vergisi yüzde 54’e yükseldi.

Ticaret Bakanı Ömer BolatFotoğraf: Emin Sansar/Anadolu/picture alliance

Türkiye’ye yönelik oran için “kötünün iyisi” diyen Bolat, 2024’te ticaret açığının 2,4 milyar dolar ile ABD lehine olduğunu belirterek ek verginin kaldırılmasını ABD’li ticaret yetkilileri ile “müzakere etmek istediklerini” söyledi.

Bolat, “ABD 2024’te en fazla ihracat yaptığımız ikinci ülke oldu… Ticarette ABD lehine 2,4 milyar dolarlık fazla olduğu için yüzde 10 ilave gümrük vergilerinin kaldırılmasını ABD Ticaret Bakanlığı ve Ticaret Temsilcisi ile müzakerelerde ele almak istiyoruz. ABD Başkanı vergilerle ilgili olarak görüşmelere açık olduklarını zaten belirtmişti” dedi.

Borsalarda sert düşüş

Trump’ın açıklaması sonrası küresel piyasalar çöktü, ABD doları değer kaybetti. Tarifelerin talebi azaltacağı, bunun da lojistik faaliyetlerini olumsuz etkileyeceği beklentisiyle petrol fiyatlarında son ayların en sert düşüşü görüldü.

Daha önce dünya ekonomisinin yıl sonuna kadar resesyona girme ihtimalini yüzde 40 olarak öngören yatırım bankası JP Morgan, bu oranı yüzde 60’a revize etti.

ABD’de Dow Jones endeksi yüzde 4 gerileyerek Haziran 2020’den bu yana en kötü günlük performansını gösterdi. S&P 500 yüzde 5, teknoloji ağırlıklı Nasdaq endeksi ise yaklaşık yüzde 6 değer kaybetti. Her iki endeks de Mart 2020’deki pandemi döneminden bu yana en kötü günü yaşadı. En fazla kayıp, üretiminin önemli bölümünü ABD dışında yapan şirketlerde oldu. Spor ürünleri üreticisi Nike’ın hisseleri yüzde 14, teknoloji devi Apple’ın hisseleri ise yüzde 9 düştü.

Bu sabah Asya piyasalarında da sert gerilemeler kaydedildi.

iPhone fiyatında artış beklentisi

Tarifelerin ABD’li tüketiciler için birçok ürünün maliyetini artırması beklenirken New York merkezli finans kuruluşu Rosenblatt Securities, eğer Apple gümrük maliyetini müşterilerine yansıtırsa iPhone fiyatlarının 2 bin 300 dolara çıkabileceğini hesapladı. Hâlihazırda ABD’de satın alınabilecek en pahalı iPhone modeli bin 599 dolara satılıyor.

Öte yandan Trump; borsalarda sert düşüşleri tetikleyen ve dünya çapında ülkelerin tepkisini çeken ek vergilerin ABD’ye “müzakere gücü verdiğini” söyleyerek pazarlığa açık olduğu mesajını verdi.

Politikalarının ABD ekonomisini “patlatacağını” iddia eden Trump, “Piyasalar patlayacak, borsa patlayacak, ülke patlayacak” sözleriyle gümrük vergilerini savundu. İthalat maliyetinden kaçmak isteyen firmaların üretimlerini ABD’ye kaydırmalarını bekleyen Trump, “7 trilyon dolar değerinde yatırımın dışarıdan ülkeye gelebileceğini” söyledi.

DW,Reuters / MUK,CÖ